Ths. Hoàng Thị Phú Bằng, Viện Tim mạch Quốc gia, Bệnh viện Bạch Mai cho biết, tăng huyết áp là nguyên nhân chính dẫn đến đột quỵ.

Theo nghiên cứu tại Viện Tim mạch, cứ 10 người có đột quỵ lần đầu thì 8 người trong số đó có tăng huyết áp. Đột quỵ và tăng huyết áp xảy ra hầu hết ở người lớn tuổi.
 

Cứ 10 người có đột quỵ lần đầu thì 8 người trong số đó có tăng huyết áp.

Để giảm thiểu nguyên nhân tử vong số một tại Việt Nam, cần kiểm soát tốt huyết áp. Bên cạnh yếu tố do tăng huyết áp, việc hút thuốc lá và một số bệnh lý khác như: tiểu đường, bệnh động mạch cảnh, bệnh động mạch ngoại biên, rung nhĩ, bệnh thiếu máu hồng cầu hình liềm, rối loạn mỡ máu, dinh dưỡng kém, it vận động và béo phì cũng là căn nguyên dẫn đến đột quỵ.

Đột quỵ là một rối loạn cục bộ lên não. Yếu tố nguy cơ chung cho cả đột quỵ và bệnh tim do xơ vữa là tăng huyết áp chiếm tỷ lệ cao nhất.

Tại Việt Nam, theo kết quả nghiên cứu trên 754 bệnh nhân đột quỵ ở Bệnh viện Đà Nẵng cho thấy, 95% bệnh nhân bị đột quỵ có kèm tăng huyết áp trong khi đó, tại Việt Nam hiện nay có tới 47,6 % người dân có tăng huyết áp.

Ths. Phú Bằng cho biết, điều trị tốt tăng huyết áp làm giảm đáng kể các biến cố tim mạch trong đó giảm đáng kể tỷ lệ tử vong liên quan đột quỵ não.

Chính vì vậy Ths. Phú Bằng nhấn mạnh, giải pháp ngăn ngừa đột quỵ hiệu quả nhất là kiểm soát tăng huyết áp đúng, đủ và lâu dài.

Điều trị tăng huyết áp cần  tuân thủ chặt chẽ theo y lệnh của bác sỹ chuyên khoa, có chỉ định uống thuốc theo đơn cụ thể.

Ngoài ra, song song với việc tuân thủ điều trị để ngăn ngừa đột quỵ do tăng huyết áp phải lưu ý đến tầm quan trọng của thay đổi lối sống như: giảm cân, giảm muối và mỡ bão hòa, giảm lượng calorie trong chế độ ăn, tập thể dục đều đặn và uống rượu ở mức cho phép, bổ sung đủ chất, ngừng hút thuốc lá.
 

   

Đột quỵ - bệnh cũ, cảnh báo mới!

Chúi đầu vào điện thoại hay máy tính bảng nhiều giờ liền; lười vận động; ăn uống thiếu khoa học… là những nguyên nhân khiến nhiều người, đặc biệt là giới trẻ, bị đột quỵ  

Đột quỵ đang là căn bệnh gây ra nỗi khổ và gánh nặng nhiều mặt cho biết bao gia đình nhưng nhiều người trẻ vẫn thờ ơ với "kẻ giết người" đáng sợ này.

Bệnh nhân gia tăng

Ca đột quỵ mới nhất vừa được Bệnh viện (BV) Đa khoa Xuyên Á tiếp nhận cấp cứu là ông Đ.V.T (57 tuổi; ngụ huyện Củ Chi, TP HCM). Bệnh nhân nhập viện trong tình trạng méo miệng, chóng mặt, liệt nửa thân bên trái. Trước đó, khi đang ăn tiệc tại nhà, ông T. bỗng đột ngột lả người, vã mồ hôi, nôn ói... và được người nhà tức tốc đưa đi cấp cứu. Tại BV, bệnh nhân được xác định chỉ số 12 điểm trên bảng đánh giá đột quỵ (NIHSS) với các biểu hiện rối loạn cảm giác nửa thân trái, tay trái có sức cơ 3/5, chân trái sức cơ 0/5 (liệt hoàn toàn), nói chuyện khó khăn.

Qua các kết quả cận lâm sàng và lâm sàng, các bác sĩ xác định ông T. bị đột quỵ, nhồi mạch máu não cấp. Bệnh nhân được truyền nhanh thuốc tiêu sợi huyết và sau 24 giờ thì qua cơn nguy kịch, tình trạng tiến triển tốt hơn (tỉnh táo, tiếp xúc tốt, không đau đầu, tay trái phục hồi hoàn toàn, chân trái có cải thiện, giảm liệt mặt, sinh hiệu ổn định).

Nên thường xuyên theo dõi, kiểm tra huyết áp để phòng ngừa căn bệnh chết người

Theo các bác sĩ, đây là trường hợp may mắn được cứu chữa trong "thời gian vàng" nên tránh được các di chứng đáng tiếc. Nếu đưa đến BV trễ, chắc chắn bệnh nặng hơn và sẽ để lại di chứng nặng nề, như liệt hoàn toàn nửa thân bên trái, liệt mặt..., ảnh hưởng đến cuộc sống sinh hoạt thường ngày của người bệnh. Ông T. có tiền căn tăng huyết áp nhưng không điều trị liên tục.

Ghi nhận tại các BV lớn trên địa bàn TP HCM như Chợ Rẫy, Đại học Y Dược, Nhân dân 115..., trong giai đoạn nắng mưa thất thường hiện nay, số bệnh nhân đột quỵ nhập viện ngày càng đông. Chỉ riêng tại BV Nhân dân 115, bình thường tại đây chỉ điều trị nội trú khoảng 120-130 ca nhưng số bệnh nhân hiện nay là khoảng 190 ca.

Tăng huyết áp: Kẻ thù hàng đầu

Theo các chuyên gia, phát hiện mới cho thấy thói quen thức khuya thường ngày khiến những người ở độ tuổi từ 15-20 có nguy cơ bị đột quỵ tăng cao. BS Phạm Văn Hưng, Trưởng Khoa Kiểm soát bệnh không lây nhiễm và dinh dưỡng Trung tâm Y tế dự phòng TP HCM, cho biết bệnh tăng huyết áp là nguyên nhân hàng đầu gây ra nhiều bệnh lý như tim mạch, tai biến mạch máu não, nhồi máu cơ tim, trong đó đáng báo động là đột quỵ... Hiện nay, phần lớn thanh thiếu niên lười vận động, hầu hết thích ở nhà sử dụng điện thoại, máy tính bảng để chơi game hay lên mạng xã hội. Có rất nhiều người trẻ chỉ khoảng 20 tuổi bị đột quỵ do tăng huyết áp. Điều nguy hiểm ở chỗ họ không nghĩ mình có bệnh, không đi khám nên khi đến BV thì bệnh đã nặng, điều trị khó khăn

Các bác sĩ chuyên khoa nội thần kinh khuyến cáo mọi người khi có các yếu tố nguy cơ đột quỵ, nhồi máu não như: tăng huyết áp, đái tháo đường... thì nên đi khám để được theo dõi sức khỏe thường xuyên tại các cơ sở y tế. Trường hợp có các biểu hiện cấp tính, cần đưa bệnh nhân đến ngay BV có đầy đủ phương tiện chuyên môn và đội ngũ bác sĩ chuyên khoa thần kinh để có thể xử trí kịp thời, tránh di chứng đáng tiếc.

Quan trọng là sơ cứu ban đầu

Lâu nay, khi có người bị đột quỵ, phần lớn người thân trong gia đình rất lúng túng trong cách xử trí ban đầu, đặc biệt là vấn đề di chuyển người bệnh. Có những trường hợp do xử trí, di chuyển không đúng cách khiến các tổn thương trầm trọng hơn. TS-BS Trần Chí Cường, Chủ tịch Hội Can thiệp thần kinh TP HCM, cho biết trong cấp cứu đột quỵ, yếu tố thời gian là vàng vì nếu chậm trễ, mỗi phút qua đi sẽ có khoảng 2 triệu tế bào thần kinh bị mất. Sự chậm trễ trong cấp cứu đột quỵ thường do người dân chưa hiểu đúng về tình trạng này. Khi thấy có người lăn ra bất tỉnh thì cứ nghĩ họ bị "trúng gió" và tìm cách sơ cứu bằng những biện pháp dân gian như giật tóc, xức dầu, cạo gió, bấm huyệt... thay vì phải chuyển đến cơ sở y tế gần nhất để kịp xử trí.

Theo TS-BS Nguyễn Huy Thắng, Trưởng Khoa Bệnh lý mạch máu não BV Nhân dân 115, không chỉ sơ cứu không đúng cách, một vấn đề cần báo động khác là chuyển nạn nhân đột quỵ đến cơ sở y tế quá muộn.Giới chuyên môn khuyến cáo sơ cấp cứu ban đầu là kỹ năng cần thiết cho tất cả mọi người. Do vậy, người dân cần được khuyến khích tìm học các khóa sơ cấp cứu ban đầu để có thể áp dụng khi gặp các trường hợp tai nạn hay tai biến. 
 

 
 

Gia tăng đột quỵ ở người trẻ tuổi

Tình hình đột quỵ não tại Việt Nam ngày càng có xu hướng trẻ hóa, không chỉ ở nam mà cả nữ giới.

Tại hội nghị Phục hồi chức năng toàn quốc mới đây, PGS.TS. Lương Tuấn Khanh, Giám đốc Trung tâm Phục hồi chức năng, BV Bạch Mai cho biết, tình hình đột quỵ não (tai biến mạch máu não) tại Việt Nam hiện nay ngày càng có xu hướng trẻ hóa, không chỉ ở nam mà cả nữ giới.

Theo thống kê, số bệnh nhân trẻ bị đột quỵ mỗi năm tăng khoảng 2%, trong đó số lượng nam giới cao gấp 4 lần nữ giới. Có một tỷ lệ lớn là học sinh, sinh viên bị vỡ mạch máu não do dị dạng mạch. Hầu hết những trường hợp này chỉ đến khi vỡ mới biết, do mạch máu phình bẩm sinh, to dần theo thời gian. Một số bệnh nhân có những dấu hiệu báo trước như đau đầu, nhưng thường bị bỏ qua vì nghĩ đến nguyên nhân khác.

Theo TS. Khanh, ngoài yếu tố dị dạng mạch não, nguyên nhân chính khiến đột quỵ trẻ hóa là do xu hướng trẻ hóa của các bệnh mạn tính không lây nhiễm như: Tiểu đường, tăng huyết áp, rối loạn mỡ máu... Trong đó, tăng huyết áp là nguyên nhân hàng đầu gây đột quỵ. Tại Việt Nam, mỗi năm có khoảng 200.000 người mắc mới đột quỵ, trong đó có 50% tử vong, 90% bệnh nhân phải gánh chịu các di chứng sau cơn đột quỵ như: Liệt nửa người, liệt toàn thân, bại não, biến chứng tâm lý, tâm thần...

6 dấu hiệu báo trước cơn đột quỵ, trụy tim

Trụy tim xảy ra rất đột ngột, thậm chí có thể không kèm theo đau ngực, đặc biệt là ở phụ nữ

Do đó để nhận biết được những dấu hiệu báo trước cơn trụy tim, đột quỵ là rất cần thiết để có cách phòng tránh trước. Nên nhớ khi xuất hiện các dấu hiệu dưới đây, bạn cần gọi hoặc nhờ người bên cạnh gọi cấp cứu ngay lập tức.

1. Chóng mặt

Dù hầu hết các cơn đau tim không làm bạn mất ý thức nhưng chúng có thể cắt giảm lưu lượng máu đến tim và não khiến bạn cảm thấy chếnh choáng.

2. Đau phần trên cơ thể

Trái tim không có nhiều gốc thần kinh nên nó có thể dùng chung dây thần kinh với các bộ phận khác trên cơ thể. Cơn đau tim cũng khiến cơn đau lan truyền đến lưng, vai, cánh tay, cổ, hàm. Vài người còn cảm thấy lưng như bị đè lên bởi một sức nặng vô hình.

Một trong những dấu hiệu của cơn đột quỵ là đột nhiên cảm thấy chóng mặt, chếnh choáng. 

3. Mệt mỏi

Một số người cảm thấy bị mệt mỏi kéo dài hơn một tuần hay một tháng trước khi cơn đột quỵ thực sự xảy ra dù họ không làm việc gì kiệt sức.

4. Đổ mồ hôi

Trừ phi bạn đang trong thời kỳ mãn kinh hoặc vừa hoạt động mạnh như tập thể thao, chạy bộ... Việc bị đổ mồ hôi lạnh hoặc đổ mồ hôi quá mức so với bình thường có thể là dấu hiệu báo trước một cơn đau tim do cơn đau này đã kích hoạt hệ thần kinh trên khắp cơ thể bạn.

5. Buồn nôn

Dấu hiệu buồn nôn một cách kinh khủng trước cơn đột quỵ, trụy tim gặp ở phụ nữ nhiều hơn nam giới. Nếu bạn đột nhiên buồn nôn liên tục không có lý do, không liên quan đến thực phẩm, bạn cần nhanh chóng khám tim mạch.

6. Hơi thở ngắn

Nếu các buổi tập thể thao trở nên khó khăn không giải thích được, khi chỉ vừa hoạt động bạn đã thở dốc, mệt mỏi và kiệt sức, có lẽ đây là lúc bạn nên đi khám.